Meditatie: 12 Wetenschappelijk Bewezen voordelen op een rij

De voordelen van meditatie zijn inmiddels bij veel mensen bekend: het is d è methode om je stressniveaus te verlagen en afstand te nemen van gedachten en emoties. Het helpt je om beter te aarden en je gecenterd te voelen.

De techniek van het mediteren is al duizenden jaren oud. In feite is bidden zelfs een vorm van meditatie. Mediteren zelf is niet moeilijk te leren. Je kunt er zo mee beginnen. Het enige dat je nodig hebt is een ruimte waar je tijdelijk niet gestoord wordt.

Begin vandaag nog met mediteren, want het heeft veel voordelen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Hieronder staan vind je 12 voordelen van mediteren met een wetenschappelijke onderbouwing.

1 - Meditatie vermindert stress

Stressklachten komen veel voor tegenwoordig. Of dat nu komt door hoge werkdruk of problemen die nu eenmaal op je pad komen. Stress kan voor vervelende klachten zorgen, die zich zowel op fysiek als mentaal vlak kunnen uiten.

Het leidt tot hoge niveaus van het hormoon cortisol, waardoor er meer laaggradige ontstekingen in je lichaam ontstaan. Stress ondermijnt je gezondheid, je slaap raakt verstoord, je kunt depressieve klachten krijgen en oververmoeid raken.

Het is daarom goed om het aan te pakken. Meditatie is daar een goede techniek voor. Alleen al het feit dat je je even terugtrekt en in stilte zit is helend voor lichaam en geest. Tijdens meditatie probeer je je gedachten los te laten, wat het piekeren en een emotionele reactie kan helpen onderbreken.

Meditatie wordt gebruikt om PTSS te behandelen. Uit een studie [1] van meerdere onderzoeken blijkt dat meditatie en yoga goede aanvullende behandelingen zijn om klachten aan te pakken.

2 - Het verbetert de emotionele gezondheid

Mediteren kan helpen je zelfbeeld en je kijk op het leven te verbeteren. Uit een review van behandelingen die gegeven werden aan meer dan 3500 volwassenen, bleek dat mindfulness meditatie de symptomen van depressie kan verbeteren [2].

Vergelijkbare resultaten kwamen naar voren uit een review van 18 onderzoeken. Mensen die therapie ontvingen waar meditatie onderdeel van was, hadden minder last van depressieve klachten, vergeleken met de controle groep.

Uit een ander onderzoek blijkt dat meditatie helpt om negatieve gedachten te verzwakken en daar minder aandacht aan te besteden. [3]

3 - Meditatie vergroot het zelfbewustzijn

Bepaalde vormen van meditatie kunnen helpen om jezelf beter te begrijpen. Ze vergroten je zelfinzicht, waardoor je leert inzien waarom je op een bepaalde manier reageert, hoe je gedachten je emoties aansturen en wat voor invloed gebeurtenissen op je hebben.

Meditatie waarbij je zelfonderzoek doet is specifiek bedoeld om meer begrip van jezelf te ontwikkelen. Andere vormen van meditatie leren je je denken te observeren, zodat je schadelijke gedachten herkent die je zelfbeeld naar beneden halen.

Als je je bewust bent van je gedachtepatronen, kun je werken aan meer constructieve gedachten.

Aan een onderzoek deden 153 volwassenen mee die twee weken lang een mindfulness meditatie app gebruikten. Zij meldden dat ze zich minder eenzaam voelden en dat ze meer sociale contacten zochten [4].

Wist je dat? Door meer zelfbewustzijn kun je gedragspatronen veranderen. Dit kan de aanzet zijn om positieve veranderingen in je leven aan te brengen.

4 - Mediteren helpt tegen angsten

Omdat mediteren helpt de stressniveaus te verlagen, helpt dat ook om angstgevoelens te verminderen. Uit onderzoek blijkt dat mediteren mensen die last hebben van angst, kan ondersteunen.

Tijdens een onderzoek deden mensen met een gegeneraliseerde angststoornis 8 weken lang aan mindfulness meditatie. Dit deed hun angstsymptomen verminderen en hielp hen om positiever over zichzelf te denken en tevens konden ze beter met stress omgaan [5].

Tijdens een ander onderzoek werden 47 mensen gevolgd die last hadden van chronische pijn. Ze deden 8 weken lang aan meditatie en zij ervoeren merkbare verbeteringen op het gebied van depressie, pijn en angst gedurende 1 jaar [6].

Meditatie kan ook op de werkvloer toegepast worden. Het komt natuurlijk ook voor dat mensen op hun werk last hebben van (faal)angst. Als er een meditatieruimte is, kunnen mensen op het werk mediteren. Dit kan helpen stress- en angstniveaus te verlagen.

5 - Meditatie helpt bij verslaving en impulscontrole

Meditatie wordt vaak gebruikt voor ontspanning, maar het is evenzeer een goede methode om zelfdiscipline te leren. Alleen al het feit dat je er elke dag tijd voor vrijmaakt, is daar een voorbeeld van.

Het toegenomen zelfbewustzijn en het observeren van je gedachten en emoties, kan je helpen om los te komen van verslavingen.

Onderzoek toont aan dat meditatie mensen kan helpen om hun gedachten te leren af te buigen. Ook kunnen ze beter hun emoties en impulsen beheersen. Het vergroot tevens hun zelfinzicht [7].

In een onderzoek kregen 60 mensen een behandeling voor alcohol misbruik. Transcendente meditatie zorgde ervoor dat ze minder last van stress hadden (zowel fysiek als mentaal) en minder verlangden naar alcohol [8].

6 - Het helpt om beter te slapen

Als je last van slaapproblemen hebt, ben je niet de enige. Meditatie kan ook hierbij een uitkomst zijn.

Er werd een onderzoek gedaan, waarbij verschillende meditatieprogramma’s werden vergeleken. Hieruit bleek dat mensen die mediteerden, langer konden doorslapen. Bij mensen die wel last hadden van slapeloosheid, verminderde de ernst van de klachten [9].

Dat meditatie goed kan helpen bij slaapproblemen ligt voor de hand. Door meditatie kun je beter omgaan met piekeren en kun je beter tot ontspanning komen. Zowel lichamelijk als geestelijk lukt het je waarschijnlijk beter om tot te rust komen en vervolgens in slaap te vallen.

7 - Meditatie helpt om beter te concentreren

Je concentratievermogen kun je trainen en meditatie is de manier om dat te doen. Het helpt je om je beter en langer te kunnen concentreren.

Er is onderzoek gedaan naar het vermogen van mensen die mediteren om zich te kunnen concentreren. Het blijkt dat deze mensen beter kunnen presteren tijdens een visuele taak. Ze konden zich langer concentreren dan degenen die niet aan meditatie deden [10].

Het lijkt er zelfs op de meditatie denkpatronen kan terugdraaien, die bijdragen aan afdwalende gedachten, piekeren en snel afgeleid zijn.

Wist je dat? Het Vedische Hindoeïsme is het oudste geloof waarbij mensen meditatie toepasten om verlichting te vinden. Er zijn in India 5000 jaar oude geschriften gevonden waarin meditatie beschreven wordt.

8 - Helpt de bloeddruk verlagen

Meditatie is niet alleen goed voor de geest, maar ook voor het lichaam. Als je last hebt van een hoge bloeddruk, moet het hart steeds harder werken om het bloed rond te pompen. Op den duur belast dat het hart te zwaar, wat kan leiden tot problemen.

Een hoge bloeddruk kan de achterliggende oorzaak zijn van een hartaanval of een beroerte.

Wetenschappers hebben 12 onderzoeken geanalyseerd waaraan bijna 1000 mensen meededen. Hieruit bleek dat meditatie de bloeddruk hielp verlagen.

Dit had het meeste effect bij mensen die al last hadden van een hoge bloeddruk, voor ze aan het onderzoek meededen [11]. Het maakt hierbij niet uit wat voor soort meditatie je doet.

Het lijkt erop dat meditatie invloed heeft op de bloeddruk, doordat het zorgt voor meer ontspanning van de zenuwen die het hart aansturen en de vecht- of vlucht reactie in gang zetten [12].

9 - Vermindert geheugenverlies op latere leeftijd

Bepaalde vormen van meditatie helpen je om je aandacht te richten en een heldere geest te behouden. Kirtan Kriya is zo’n meditatievorm. Hierbij zing je een mantra met herhalende bewegingen van de vingers om je gedachten te focussen.

Bij onderzoek naar mensen die last hebben van geheugenverlies op latere leeftijd (Alzheimer’s), blijkt dat deze meditatievorm de prestaties verbetert bij neuropsychologische tests [13].

10 - Meditatie helpt om vriendelijker te zijn

Sommige vormen van meditatie richten zich op het ontwikkelen van positieve gevoelens naar jezelf en anderen. Tijdens metta meditatie (ook wel loving-kindness meditatie genoemd) focus je op vriendelijkheid en vergeving, zowel naar vrienden toe als naar onbekenden en zelfs vijanden.

Uit een meta-analyse van 22 onderzoeken naar deze vorm van meditatie, blijkt dat het de compassie van mensen vergroot naar henzelf en naar anderen [14].

Uit een ander onderzoek onder 100 mensen is gebleken dat dit afhankelijk was van de tijd die besteed werd aan meditatie. Dus hoe meer je mediteerde, hoe positiever de gevoelens die je ervaart [15].

Wist je dat? Als je moeite hebt om te mediteren, zijn er ook apps die je kunnen helpen. Dit zijn geleide meditaties. Hiermee wordt het wat makkelijker om je te concentreren omdat iemand je door de meditatie leidt.

11 - Mediteren helpt bij pijn

Hoe je pijn ervaart is afhankelijk van hoe je je voelt. Uit onderzoek uit 2016 wordt duidelijk dat meditatie kan helpen pijn onder controle te houden.

Er werden 38 onderzoeken geanalyseerd, waaruit men concludeerde dat mindfulness meditatie pijn kan verminderen, de kwaliteit van leven kan verbeteren en depressieve gevoelens kan verminderen bij mensen die lijden aan chronische pijn [16].

Zowel de mensen die mediteren als zij die niet mediteren, hadden dezelfde klachten die pijn veroorzaakten. Degenen die mediteerden konden echter beter omgaan met de pijn en ervoeren zelfs dat het gevoel van de pijn afnam.

12 - Mediteren kan altijd en overal

Wat voor soort meditatie je ook doet, je kunt het overal doen. Je hebt niet veel nodig. Heb je nog geen ervaring, begin dan met enkele minuten per dag en bouw dit langzaam uit. Kies een vorm van meditatie die je aantrekt en die bij je doel past.

Er zijn twee vormen van meditatie:

• Aandacht richten: Bij deze vorm van meditatie richt je je aandacht op een voorwerp of gedachte. Het helpt je om je beter te leren concentreren en je niet te laten afleiden. Je kunt je aandacht richten op een kaarsvlam, je ademhaling of een mantra.
• Mindfulness meditatie: Je bent je bij deze vorm van meditatie bewust van jezelf en je omgeving. Je observeert je gedachten en gevoelens (en laat ze weer los).

Zoek een moment op de dag dat je je even kunt terugtrekken. Het kan helpen om bijvoorbeeld een kwartier eerder op te staan of een korte pauze in te lassen op je werk. Lukt het je niet om tijd vrij te maken of je te concentreren, dan kun je ook lessen nemen.

Mediteren kan je op zoveel manieren helpen, het is de moeite waard om hier elke dag wat tijd aan te besteden.

Conclusie

De voordelen van meditatie zijn eindeloos. Het helpt je zowel mentaal als fysiek gezonder worden en heeft een wetenschappelijk onderbouwde werking. Daarnaast is mediteren gratis en kan het altijd en overal. In het begin is het even wennen, maar je raakt er snel aan gewend en wordt er steeds “beter” in.

Je kunt al beginnen met meditaties vanaf 3 minuten per dag. Gewoon beginnen, daar gaat het om. Je zal merken dat je al snel de voordelen van mediteren gaat ervaren: dieper slapen, beter kunnen concentreren, minder stress en je staat positiever in het leven.