Wie last heeft van nachtelijk zweten, weet hoe vervelend het is om midden in de nacht nat van het zweet wakker te worden. Het gaat hierbij om zweten door een fysieke aandoening en niet omdat het zomer is en de nachten warm en klam zijn.
‘s Nachts zweten zorgt ervoor dat je slaap verstoord wordt, waardoor het ook invloed heeft op hoe je je overdag voelt. Het is daarom goed om op zoek te gaan naar de achterliggende oorzaak van het nachtelijk zweten. Van daaruit kun je vervolgens kijken wat de beste oplossing is.
De oorzaken van nachtelijk zweten
Zweten is een normaal proces, waarbij het lichaam probeert overtollige warmte kwijt te raken. Ook in bed zweten we. Maar als jij ‘s nachts wakker wordt en je merkt dat je pyjama en lakens vochtig of zelfs nat zijn, is er sprake van nachtelijk zweten.
Nachtelijk zweten is anders dan normaal zweten. Het gaat ook niet om die situaties waarin je het te warm hebt gekregen door hoge temperaturen in de zomer of omdat je dekbed te dik is. Dit bezweet wakker worden komt door overmatig zweten, ook wel hyperhidrosis genoemd.
Hieronder vind je 9 redenen voor nachtelijk zweten en enkele tips die de klachten kunnen verlichten.
1 - Menopauze
Een van de bekendste oorzaken van ‘s nachts bezweet wakker worden is de menopauze. Tijdens de overgang verandert de hormoonspiegel van vrouwen en door deze schommelingen in de hormonen, kun je last krijgen van opvliegers [1].
Ook ‘s nachts kunnen deze opvliegers plaatsvinden. De huid wordt dan rood en je gaat overvloedig zweten. Een opvlieger duurt meestal niet zo lang, maar als hij ‘s nachts opkomt, kun je er wel wakker door worden.
Er zijn bepaalde triggers die opvliegers kunnen veroorzaken. Zo wordt aangeraden om niet te roken, geen sterk gekruid eten te nemen en alcohol en cafeïne te vermijden. Verder is het verstandig om ‘s nachts geen strakke kleding te dragen en ervoor te zorgen dat je dekbed of deken niet te warm is.
Bij ernstige klachten is het het beste om een bezoekje te brengen aan de huisarts. Die kan advies geven en eventueel medicatie voorschrijven.
Nachtelijk zweten bij mannen kan ook voorkomen en kan eveneens veroorzaakt worden door opvliegers. Een gebrek aan testosteron kan een achterliggende reden zijn.
Wist je dat? Stress kan bijdragen aan de hevigheid van opvliegers. Probeer voor je gaat slapen ontspanningsoefeningen te doen. Ook overdag genoeg bewegen helpt om klachten te verminderen en beter te slapen.
2 - Medicijnen kunnen nachtelijk zweten veroorzaken
Gebruik je medicijnen en heb je last van nachtelijk zweten, dan kan het handig zijn om eens in de bijsluiter te kijken naar de bijwerkingen. Bepaalde medicatie, zoals antidepressiva en medicijnen tegen kanker, leukemie en diabetes kunnen nachtelijk zweten veroorzaken.
Indien je vermoedt dat medicatie die je gebruikt een reden is dat je ‘s nachts bezweet wakker wordt, is het een goed idee met je huisarts te overleggen. Die kan misschien een alternatief voorschrijven. Stop niet zelf zomaar met je medicatie, dat kan negatieve gevolgen hebben.
3 - Overactieve schildklier
Een overactieve schildklier kan eveneens een van de redenen zijn dat last krijgt van nachtelijk zweten. Deze klier, die zich in je nek bevindt, reguleert hoe je lichaam energie gebruikt. Heb je een overactieve schildklier, dan maakt deze teveel schildklierhormoon (thyroxine) aan.
Hierdoor kunnen verschillende processen in je lichaam verstoord raken. Behalve ‘s nachts zweten, kun je ook plotseling gewicht verliezen, hartkloppingen krijgen en een toegenomen eetlust [2].
Om erachter te komen of je een overactieve schildklier hebt, is onderzoek nodig. Er kan bloed worden afgenomen om te zien of de thyroxine-waardes te hoog zijn. Als dat het geval is, kunnen er medicijnen worden voorgeschreven, die de productie van het hormoon afremmen.
4 - Hyperhidrosis
Zoals gezegd is zweten een normaal proces, dat ertoe dient om overmatige warmte kwijt te raken. Hyperhidrosis betekent dat je overmatig zweet, ook wanneer er geen triggers zijn, zoals fysieke inspanning of een hoge omgevingstemperatuur.
Bij primaire hyperhidrosis kunnen artsen geen achterliggende oorzaak vinden. Bij secundaire hyperhidrosis is er wel een oorzaak, dit kan een gezondheidsprobleem zijn of medicatie die je slikt. Bij de eerste versie zweet je alleen overdag, bij de tweede echter ook ‘s nachts.
Heb je regelmatig last van bezweet wakker worden, dan kan het zijn dat je hyperhidrosis hebt. Als je geen idee hebt waar je klachten door veroorzaakt worden, is het verstandig naar de huisarts te gaan. Er kan een zweet test gedaan worden en mogelijk word je doorverwezen naar een specialist.
5 - Angststoornissen als reden voor nachtelijk zweten
Wanneer je een angststoornis hebt, heeft dit niet alleen gevolgen voor je mentale welzijn, maar ook je fysieke. Het gevoel van stress dat ermee samengaat, kan ervoor zorgen dat je overmatig gaat zweten, ook ‘s nachts.
Het maakt niet uit of het gaat om een gegeneraliseerde angststoornis, faalangst, sociale angst of een andere vorm van angst. Als je last hebt van nachtelijk zweten, is dat een teken dat je je angsten niet goed onder controle hebt.
Wanneer je regelmatig wakker wordt door een paniekaanval of gevoelens van stress, kan dit weer extra vermoeidheid veroorzaken, waardoor je vervolgens nog minder goed om kunt gaan met je angsten. Het is dus belangrijk om hier iets aan te doen.
Als je zelf hiermee aan de slag wilt gaan, is het goed om voor het slapengaan voor rust en ontspanning te zorgen. Een goed hulpmiddel kunnen meditatie- of mindfulnessoefeningen zijn. Ook yoga is een goede manier om stress te verminderen.
Helpt dit niet genoeg, dan kun je het beste hulp zoeken bij een psycholoog. Er zijn verschillende therapieën om uit te kiezen. Dit kan veel houvast geven.
6 - Slaap apneu
Bij slaap apneu is er sprake van een tijdelijke pauze in de ademhaling wanneer je slaapt. Door verslapping van de spieren zakt de keel dicht, waardoor je ademhaling geblokkeerd wordt. Behalve dat je er luid door kunt gaan snurken, kan het ook de reden zijn dat je last hebt van ‘s nachts zweten [3].
Merk je dat je behalve last van nachtelijk zweten, ook erg moe bent overdag? Dan kan het een goed idee zijn om uit te zoeken of je misschien slaap apneu hebt. Het is belangrijk om deze aandoening te behandelen, omdat het een negatieve impact op je gezondheid kan hebben.
Maak in dat geval een afspraak met de huisarts. Slaap apneu kan op verschillende manieren behandeld worden. Dit kan zoiets simpels zijn als niet meer op je rug slapen, tot een CPAP machine die een positieve luchtdruk in je luchtwegen behoudt.
7 - Koorts
Heb je griep of een andere infectie, dan is de kans groot dat je koorts krijgt en last krijgt van ‘s nachts zweten. Het is een nuttige reactie van het lichaam.
Normaal gesproken ligt je lichaamstemperatuur rond de 37 graden. Door een infectie komt je weerstand in actie en kan de temperatuur stijgen naar 38 graden of hoger. Je lichaam kan hierdoor meer afweerstoffen aanmaken.
Door de hogere lichaamstemperatuur kun je gaan zweten. Koorts hebben is niet aangenaam, maar het kan geen kwaad en over het algemeen zal het slechts tijdelijk zijn. Als je geneest zal de koorts ook verdwijnen.
Neem contact op met de huisarts als je je benauwd voelt, suf wordt, te weinig drinkt of wanneer de koorts 40 graden of hoger is en langer dan 3 dagen aanhoudt.
Wist je dat? Ook bepaalde voeding kan slaapapneu verergeren. Aangeraden wordt om zuivel te vermijden (veroorzaakt meer slijm in de luchtwegen), en tevens alcohol (verslapt de keelspieren) en snelle koolhydraten.
8 - Auto-immuunziektes
Elke aandoening die koorts veroorzaakt, zoals virusinfecties, kan een oorzaak zijn van nachtelijk zweten. Ook auto-immuunziektes, zoals reuma, kunnen dat dus ook veroorzaken.
Wanneer je reuma hebt, gaat je eigen immuunsysteem de strijd aan met de slijmvliezen en weefsels van je gewrichten. Bij deze ziekte zijn de gezwollen, rode en stijve gewrichten een bekend verschijnsel.
Maar de achterliggende oorzaak van reuma zijn dus chronische ontstekingen en daar kan ook koorts bij voorkomen. ‘s Nachts bezweet wakker worden kan dus zeker veroorzaakt worden door reuma.
Er is geen geneesmiddel voor deze aandoening, maar er zijn wel behandelingen mogelijk om de klachten, waaronder ‘s nachts zweten, te verlichten. Fysiotherapie kan helpen om je gewrichten soepel te houden.
Je (huis)arts kan tevens medicatie voorschrijven die de pijn en ontstekingen kan tegengaan. Dit kan helpen om ook het nachtelijk zweten te verminderen.
9 - Lage bloedsuikerspiegel
Een andere reden voor overmatig zweten tijdens de slaap is een lage bloedsuikerspiegel of hypoglycemie. Wanneer je diabetes hebt en insuline of Sulfonylureumderivaten gebruikt, is de kans dat je ‘s nachts een hypo krijgt groter [4].
Behalve sterk zweten, kun je ook last krijgen van hartkloppingen, rusteloosheid en een plotseling opkomende honger. Je wordt niet altijd wakker van een te lage bloedsuikerspiegel.
Word je ‘s ochtends wakker met hoofdpijn, een slap gevoel of hoge bloedsuikerwaardes? Dan is de kans groot dat je tijdens je slaap last van hypoglycemie hebt gehad.
Een lage bloedsuikerspiegel kan gevaarlijk zijn. Nachtelijk zweten kan een aanwijzing zijn dat je hypoglycemie hebt. Het is dus van belang dat je je bloedsuikerwaardes in de gaten houdt of ze laat testen als je vermoedt dat je diabetes hebt.
