Vitamine B12 is een enorm belangrijke vitamine in het lichaam, maar helaas zijn er verschillende oorzaken waardoor een tekort kan ontstaan. Misschien eet je te weinig voeding met vitamine B12 of gebruik je maagzuurremmers waardoor er een tekort kan ontstaan. Wat het ook is, het is belangrijk hier iets aan te doen.
Vitamine B12 (cobalamine) is namelijk van groot belang voor je gezondheid. Het draagt bij aan een normale vorming van rode bloedcellen, die weer nodig zijn voor het transport van zuurstof. Tevens bevordert het de energiestofwisseling en ondersteunt het de normale werking van het immuunsysteem.
Verder is deze vitamine goed voor de geestelijke veerkracht, het geheugen en het concentratievermogen, en heeft het eveneens een positieve invloed op de werking van het zenuwstelsel.
Het is dus erg belangrijk om te zorgen dat je geen tekort aan vitamine B12 hebt. Hieronder vind je de meestvoorkomende oorzaken van een vitamine B12 gebrek.
1 - Te lage inname B12 via voeding
Wie volledig plantaardig eet, doet er goed aan goed te letten op een tekort aan B12. Deze vitamine komt namelijk vrijwel alleen voor in dierlijke producten, die een vegetariër of veganist niet of te weinig binnenkrijgt. Zo zit B12 bijvoorbeeld in vlees, vis, eieren en melkproducten.
Er zijn wel enkele plantaardige producten waar vitamine B12 in zit, maar dit is in een vorm die minder goed opneembaar is voor ons lichaam. Heb je eenmaal een tekort opgelopen, dan is dat via voeding erg lastig aan te vullen.
Hoe kun je dit dan oplossen? Eet je veganistisch, zorg dan dat je voldoende plantaardige producten met vitamine B12 eet. Denk hierbij aan zeewier en algen, gefermenteerde sojaproducten en champignons. Tegenwoordig zit er ook toegevoegde B12 in veel vleesvervangers en plantaardige zuivel.
Is er toch sprake van een tekort of lukt het niet om deze producten voldoende te eten, kies dan een voedingssupplement met een hoge concentratie actief vitamine B12. Dit kun je (voor een verbeterde opname) aanvullen met foliumzuur (vitamine B11) en vitamine B6.
2 - Tekort aan maagzuur
Een gebrek aan maagzuur kan eveneens de opname van cobalamine belemmeren. Dit wordt vooral veroorzaakt door het gebruik van maagzuurremmers. Uit onderzoek komt naar voren dat deze de bijwerking hebben dat je lichaam minder goed vitamine B12 kan opnemen [1].
Dit komt doordat cobalamine in het laatste deel van de dunne darm wordt opgenomen. Om de vitamine vrij te maken uit eiwitten, is er zowel maagzuur als het enzym trypsine nodig. Wanneer je regelmatig maagzuurremmers neemt (dit zijn protonpompremmers), wordt de aanmaak van zowel het maagzuur als dat enzym geremd.
Hierdoor kan je lichaam niet goed vitamine B12 vrijmaken, waardoor je er minder van zult kunnen opnemen. Op den duur kan het gebruik van maagzuurremmers leiden tot een tekort aan B12.
Goed om te weten: eenvoudige producten tegen maagzuur (op basis van calciumcarbonaat) hebben geen effect op de opname van B12 en kunnen dus wel veilig worden gebruikt.
Heb jij een tekort aan cobalamine en gebruik je protonpompremmers, probeer hier dan alternatieven voor de vinden. Vaak werkt een aanpassing van je eetgewoontes al goed (let op vet of scherp eten en tussendoortjes laat op de avond). Kun je niet stoppen met deze middelen, vul dan je vitamine B12 aanvullen met een supplement.
3 - Gebrek aan alvleesklier-enzymen
Een van de andere oorzaken van het ontstaan van een tekort aan B12 is een alvleesklierontsteking [2]. Deze aandoening leidt tot een verstoring van de aanmaak van het enzym trypsine, dat nodig is om cobalamine te kunnen opnemen.
De alvleesklier speelt eveneens een rol bij de opname van B12. Het produceert trypsine, dat nodig is om B12 los te koppelen van haptocorrin en het vervolgens te binden aan de intrinsieke factor, een eiwit.
Door het aan dit eiwit te binden kan het vervoerd worden naar de dunne darm. Hier wordt deze intrinsieke factor weer afgebroken en kan B12 worden opgenomen in het bloed. Zonder de enzymen die de alvleesklier maakt, kun je dus veel minder goed vitamine B12 opnemen.
4 - Disbalans van de darmflora
Voor de opname van vitamine B12 zijn de darmen ook van belang. Om de opname van B12 soepel te kunnen laten verlopen is het wel van belang dat je darmflora in balans is. Veel mensen hebben darmklachten, en dat zorgt er vaak voor dat de darmflora verstoord is. Hierdoor kun je last krijgen van overgroei van schadelijke darmbacteriën en schimmels.
De oorzaak van een disbalans van de darmflora is meestal de keuze voor verkeerde voeding, zoals suiker, gefrituurd voedsel, alcohol en dergelijke. Bij darmproblemen is het een goed idee om die eerst aan te pakken, waarna de opname van vitamine B12 waarschijnlijk beter zal gaan.
Schrap schadelijke voeding uit je menu en kies meer groente, fruit en volkoren granen, die je een gezonde darmflora ondersteunen. Ook darmaandoeningen, zoals de ziekte van Crohn of coeliakie kunnen de darmflora verstoren en leiden tot een gebrek aan B12.
5 - Darmoperaties
Operaties aan de darm kunnen eveneens voor een tekort aan vitamine B12 zorgen. Bij sommige operaties wordt een deel van de dunne darm verwijderd, het ileum. Hier wordt B12 in het lichaam opgenomen. Wanneer dit stuk van de darm operatief verwijderd wordt, kan deze taak niet door de rest van de darm worden overgenomen.
Na dergelijke operaties moet dus goed gecontroleerd worden of er geen vitaminetekort ontstaat. Indien nodig kan een supplement genomen worden (tabletten die oplossen onder de tong) of kun je kiezen voor injecties met vitamine B12.
Wist je dat? Ook een operatie aan de maag of een maagverkleining, gastric bypass of het plaatsen van een maagbandje kan ervoor zorgen dat vitamine B12 niet goed meer wordt opgenomen. De productie van de intrinsieke factor door de maagwandcellen wordt hierdoor aangetast.
6 - Gen-mutatie
Wanneer je de MTHFR gen-mutatie hebt, kunnen er verschillende problemen ontstaan. Ten eerste heb je meer kans op chronische aandoeningen, zoals hartaandoeningen, diabetes of de Ziekte van Alzheimer. Ook zal je lever problemen hebben met methylatie.
Alle cellen in ons lichaam methyleren. Dat betekent dat er een chemische reactie plaatsvindt in de cel, waarbij er een methylgroep aan een eiwit wordt gekoppeld. Methylering is belangrijk onderdeel van de stofwisselingsprocessen in ons lichaam.
Gen-mutatie MTHFR kan er ook voor zorgen dat je lichaam vitamine B12 niet kan omzetten, ook al krijg je er genoeg van binnen.
Tip - Supplement met actief B12
Is bij jou een tekort aan vitamine B12 vastgesteld of vermoed je dat je te weinig B12 binnenkrijgt? Dan kan een supplement met actief B12 helpen om de tekorten aan te vullen. Zorg dat je een supplement kiest met een vorm van B12 die goed opneembaar is, zoals methylcobalamine of adenosylcobalamine.
Wanneer vitamine B12 wordt gecombineerd met foliumzuur (vooral MTHF folaat met een optimale biologische beschikbaarheid), zorgt dit voor een nog beter effect. Probeer ons Vitamine B-Complex, met hooggedoseerde vitamine B12, een veilige dosering B6 en actief foliumzuur (5-MTHF folaat).
