ADHD en depressie gaan vaak hand-in-hand. Het zijn twee verschillende aandoeningen die toch ook overeenkomsten vertonen. Kinderen en volwassenen met ADHD worstelen vaak met aandachtsproblemen en hyperactiviteit.
Hierdoor kunnen ze weer problemen krijgen met hun zelfvertrouwen en voelen ze zich eenzaam en somber.
Het risico op een depressie is vier keer groter als je ADHD hebt, dan wanneer je dat niet hebt. En gemiddeld heeft 18 tot 53% van de mensen met ADHD of ADD ook last van een depressie. Er lijkt dus wel een verband te zijn tussen deze twee aandoeningen.
In dit artikel kijken we naar de connectie tussen ADHD en depressie, wat de symptomen en oorzaken zijn en hoe je er mee om kunt gaan.
Relatie ADHD en depressie
Heb jij langdurig last van somberheid, een verdrietig gevoel, lusteloosheid en zie je het vaak niet meer zitten, én heb je ADHD? Misschien is het een geruststelling om te weten dat je geen uitzondering bent. ADHD gaat vaak samen met depressieve gevoelens.
De vraag is echter, is ADHD hier de oorzaak van of is het toeval dat je ook somber bent? Maar in een groot aantal gevallen lijkt het erop dat ADHD wel degelijk bijdraagt aan het ontstaan van een depressie [1]. Er zijn een aantal kenmerken van ADHD die een depressie in de hand kunnen werken, zoals:
- Moeite hebben met werk en studie: de symptomen van ADHD veroorzaken problemen met leren, je aan de regels houden en op tijd taken afkrijgen. Mensen met ADHD kunnen daardoor het gevoel krijgen constant te falen en het kan ertoe leiden dat ze sneller hun baan kwijtraken of slechte cijfers halen.
- Relatieproblemen: Ook het onderhouden van goede relaties kan lastig zijn. Dit kan komen door communicatieproblemen, het niet goed begrijpen van lichaamstaal en 'in het normale plaatje passen'.
- Laag zelfvertrouwen en zelfbeeld: Door dergelijke worstelingen gaat ADHD vaak samen met een gebrek aan zelfvertrouwen.
De problemen die ADHD met zich meebrengt en de bijbehorende gevoelens van frustratie, stress en verdriet kunnen veel bijdragen aan het ontstaan van een depressie.
Samenhang tussen klachten
Uit onderzoek blijkt dat hoe ernstiger de symptomen van ADHD zijn, hoe ernstiger ook de depressie meestal is. Dit komt doordat ADHD vaak samengaat met vermijdend gedrag. Dit uit zich in het vermijden van moeilijke en stressvolle taken, in plaats van dat ze opgelost worden.
Helaas verergeren de problemen hier alleen maar door en veroorzaken ze meer stress. Dat leidt uiteindelijk tot een verergering van de depressieve klachten. Behalve bovengenoemde oorzaken, zijn er ook nog andere oorzaken dat een depressie kan samengaan met ADHD.
Oorzaken depressie door ADHD
1 - Intense emoties
Iemand die ADHD heeft, voelt zijn emoties zeer intens. De regulatie van emoties is voor mensen met deze aandoening moeilijk. Ze hebben meer moeite met het herkennen van emoties van anderen en die van zichzelf.
Ook vinden ze het lastiger om tot rust te komen en kunnen ze niet zo makkelijk hun eigen stemming verbeteren. Iemand met ADHD kan zichzelf niet goed afleiden of afstand nemen van emoties. Dit kan allemaal bijdragen aan het ontwikkelen van een depressie.
2 - Disbalans dopamine
Wanneer je ADHD hebt, is de regulatie van dopamine eveneens verstoord. Deze neurotransmitter speelt een rol bij de motivatie, stemming en het beloningssysteem.
Als er minder dopamine in het systeem is, wat bij ADHD het geval is, zorgt de lage concentratie van dit stofje voor problemen op het gebied van motivatie en zit je minder lekker in je vel. Ook dat heeft natuurlijk impact op je stemming.
4 - ADHD comorbiditeiten
Als er sprake is van comorbiditeit, wordt er bedoeld dat iemand twee verschillende aandoeningen heeft. ADHD gaat ook vaak samen met een andere aandoening, zoals een bipolaire stoornis, verslavingen, leerproblemen, OCS (obsessieve compulsieve stoornis) of depressie.
Bovendien loopt iemand die ADHD heeft en nog een andere aandoening, meer kans op het ontwikkelen van een depressie. Wanneer je last hebt van ADHD en ook nog een verslaving, zit je met een combinatie van symptomen die allemaal kunnen bijdragen aan negatieve gedachten, een laag zelfbeeld en een depressieve stemming.
Symptomen depressie en ADHD
Wanneer je ADHD hebt en daarbij ook nog een depressie, kunnen de symptomen van beide aandoeningen elkaar overlappen. Dat kan het stellen van een diagnose moeilijker maken.
Zo kan zowel ADHD als een depressieve stemming problemen veroorzaken met de concentratie op werk, studie of andere taken. Ook slaapproblemen komen voor bij beide aandoeningen.
Er zijn enkele opvallende symptomen van depressie die niet passen bij ADHD bij volwassenen. We zetten ze hieronder voor je op een rijtje:
- Verlies van interesse in hobby's en andere leuke activiteiten die je altijd graag deed.
- Je waardeloos voelen en gevoelens van hopeloosheid.
- Terugkerende gedachten aan de dood of zelfmoord.
- Je voelt je langdurig verdrietig, leeg en somber.
Er zijn dus raakvlakken tussen depressiviteit en ADHD. Maar het is goed mogelijk dat je tegelijkertijd ADHD hebt en depressie. Om de juiste hulp te krijgen is het belangrijk om advies te vragen aan een arts.
ADHD en depressie bij volwassenen
ADHD is een ontwikkelingsstoornis die in de kindertijd begint. Dat betekent, dat als je als volwassene ADHD hebt, je dit al hebt vanaf dat je jong was. Mogelijk heb je als volwassene nog steeds ADHD, maar heb je vrijwel geen klachten meer.
Maar er zijn natuurlijk ook mensen die ook op latere leeftijd nog steeds worstelen met deze aandoening. Uit onderzoek blijkt dat volwassenen die een aandachtstekorthyperactiviteitsstoornis hebben, meer risico lopen op een depressie dan mensen zonder ADHD.
Maar dat zegt niet alles. Heb je ook meer kans op een depressie als je geen last meer hebt van klachten? Het blijkt dat dit niet het geval is [2].
Daarom is het ook een goed idee om zo vroeg mogelijk aan de slag te gaan met het managen van symptomen van ADHD om de kans op een depressie op latere leeftijd te verlagen. Het leren omgaan met de symptomen is een goede manier om te zorgen voor je mentale gezondheid.
Symptomen Depressie en ADHD aanpakken
Wil jij je depressieve of ADHD klachten aanpakken, dan kan het helpen om te gaan praten met een specialist: of dat nu een psycholoog, een coach of een arts is. Dit kan helpen om meer inzicht te krijgen in je situatie en het is sowieso fijn om te ervaren dat je er niet alleen voor staat.
Maar je kunt ook heel veel doen door je leefstijl en voeding aan te passen. Hieronder geef ik je tips hoe je dat kunt doen.
1. Doe meer aan lichaamsbeweging
Doe jij al aan lichaamsbeweging, een sport of door de dag heen voldoende bewegen? Vooral als je last hebt van hyperactiviteit is dagelijkse beweging een goede uitlaatklep voor overtollige energie. Uit onderzoek blijkt dat sporten kan zorgen voor een vermindering van ADHD symptomen [3].
Het kan een boost geven aan de eigenwaarde, kan helpen de aandacht te verbeteren en is eveneens goed voor de motorische en sociale vaardigheden. Dit laatste is natuurlijk wel afhankelijk van welke soort sport je gaat doen.
Zoek je nog een leuke sport, kijk dan wel of er goede begeleiding is. Het kan namelijk lastig zijn om je aan de regels te houden. Dit is natuurlijk ook belangrijk voor kinderen. Als je juist veel problemen hebt met sociale contacten, kan het verstandig zijn om een individuele sport te gaan doen.
2. Meer blootstelling aan zonlicht
Zonlicht is eveneens belangrijk om je ADHD symptomen te verlichten. Dat lijkt misschien vreemd, maar onder invloed van zonlicht maakt je lichaam vitamine D3 aan. Een gezonde hoeveelheid vitamine D3 in je bloed is goed voor de werking van je brein, de nachtrust en je stemming.
Daarom is het van belang om elke dag tenminste 20 tot 30 minuten blootgesteld te zijn aan zonlicht, zodat je lichaam voldoende D3 kan aanmaken.
Verder is zonlicht ook nodig om meer serotonine en dopamine aan te maken. Deze twee neurotransmitters spelen een rol bij het ontwikkelen van ADHD klachten. Ze hebben invloed op de stemming, concentratie en motivatie.
Als laatste kan zonlicht veel bijdragen aan een regelmatig slaappatroon. Door 's ochtends meteen daglicht over je heen te laten stromen, krijgt je lichaam een duidelijk signaal dat de dag begonnen is. Dit helpt om een goed dag- en nachtritme te ontwikkelen.
3. Leer beter te slapen
In aanvulling op het laatste punt, is een goede nachtrust ook een manier om je ADHD klachten te verlichten. Als je slecht slaapt, kun je daar zelf veel aan doen.
Kijk bijvoorbeeld eens naar je slaaphygiëne, oftewel al je gewoontes rondom slaap. Probeer rust te creëren, vooral in het laatste uur voordat je naar bed gaat. Neem een warme douche of een warm bad, doe alleen rustige activiteiten en kijk geen televisie meer.
Zorg dat je regelmatig slaapritme krijgt, waarop je altijd op dezelfde tijd gaat slapen en weer opstaat. Hier went je lichaam aan, waardoor je makkelijker in slaap kunt vallen en beter doorslaapt. Dit zal een positief effect hebben op je ADHD klachten.
4. Geen alcohol en drugs
Als je ADHD hebt is het verstandig om geen alcohol of drugs te gebruiken. Er is een duidelijk verband tussen alcohol- en drugsmisbruik en ADHD. De meeste mensen gebruiken het om hun klachten te verminderen, maar dergelijke middelen verergeren de symptomen over het algemeen alleen maar.
Cannabis bijvoorbeeld, zou volgens gebruikers helpen om te ontspannen. Verschillende onderzoeken hebben hiervoor geen bewijs gevonden. In veel gevallen zal wiet een negatief effect hebben op je concentratieproblemen, impulscontrole en organisatievermogen. Dit geldt ook voor alcohol en andere drugs.
Daarnaast is het ook gevaarlijk om ADHD-medicatie te combineren met middelen zoals cocaïne, speed en xtc. De meeste ADHD medicatie remt namelijk de heropname van dopamine. Als je dit combineert met genoemde middelen, kan dit zorgen voor veel te veel dopamine, wat kan leiden tot psychosen/wanen en hartritmestoornissen.
5. Eet onbewerkte voeding
Ook je voeding heeft invloed op je ADHD symptomen. Veel mensen eten vrijwel alleen maar bewerkte voeding. Hier zijn allerlei ongezonde stoffen aan toegevoegd en het is zoveel bewerkt dat er veel waardevolle stoffen verloren zijn gegaan.
Daarom is het goed om dergelijke voeding te vervangen door onbewerkte voeding. Gebruik verse groenten en fruit, noten en zaden, biologische eieren en grasgevoerd vlees. Ook vette vis is erg goed voor iemand met depressie en ADHD.
Al deze verse, onbewerkte producten leveren je lichaam essentiële vitamines, mineralen, vezels en antioxidanten, die het nodig heeft om in balans te zijn.
Het Stappenplan: De ADHD-leefstijl
Wie zelf zijn ADHD klachten wil aanpakken op een natuurlijke manier, kan gebruik maken van mijn Stappenplan: de ADHD-leefstijl. Dit nieuwe e-book geeft je alle handvatten die je nodig hebt om door middel van voeding en leefstijl je klachten te verminderen.
De informatie in dit boek is gebaseerd op de resultaten van meer dan duizend wetenschappelijke studies en is geschikt voor iedereen met ADHD, zowel voor kinderen als volwassenen en wanneer je medicatie gebruikt. Nieuwsgierig geworden? Schaf dit e-book dan vandaag nog aan!
