Slapeloosheid: Wat zijn oorzaken en hoe los je het op?
03 mei 2023 
4 min. leestijd

Slapeloosheid: Wat zijn oorzaken en hoe los je het op?

Slapeloosheid is een veelvoorkomend probleem dat miljoenen mensen wereldwijd treft. Het kan leiden tot vermoeidheid, stemmingswisselingen en vermindert je productiviteit overdag. Het kan letterlijk je leven beheersen.

In deze blog gaan we dieper in op wat slapeloosheid precies is, de oorzaken, tips om slapeloosheid op natuurlijke wijze te verminderen en de verschillende behandelingen die beschikbaar zijn.

Lees verder om meer te weten te komen over hoe je slapeloosheid kunt overwinnen en weer kunt genieten van een goede nachtrust.

Wat is slapeloosheid

Slapeloosheid is een slaapstoornis die wordt gekenmerkt door aanhoudende problemen met het in slaap vallen, in slaap blijven of vroeg wakker worden, wat leidt tot een verminderde slaapkwaliteit en/of -duur. 

Het kan tijdelijk (acuut) of langdurig (chronisch) zijn en kan variëren in ernst. Slapeloosheid kan gevolgen hebben voor zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid en kan de algehele kwaliteit van leven beïnvloeden.

Oorzaken van slapeloosheid

Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van slapeloosheid: 

  • Stress: Stress, zowel op het werk als in het persoonlijke leven, kan het moeilijk maken om te ontspannen en in slaap te vallen. 
  • Angst en depressie: Psychische aandoeningen zoals angst en depressie kunnen de slaap verstoren en leiden tot slapeloosheid.
  • Slechte slaaphygiëne: Onregelmatige bedtijden, een oncomfortabele slaapomgeving en het gebruik van elektronische apparaten vlak voor het slapengaan kunnen het moeilijker maken om in slaap te vallen en door te slapen.
  • Cafeïne, nicotine en alcohol: Het consumeren van stimulerende middelen zoals cafeïne en nicotine, of het drinken van alcohol, kan de slaap verstoren.
  • Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, bloeddrukmedicijnen en astmamedicijnen, kunnen slapeloosheid veroorzaken of verergeren.
  • Medische aandoeningen: Chronische pijn, slaapapneu, hormonale veranderingen en andere medische aandoeningen kunnen slapeloosheid veroorzaken. 
  • Verstoorde biologische klok: Jetlag, werken in ploegendiensten of een verstoord slaap-waakritme kan het moeilijk maken om in slaap te vallen en in slaap te blijven.

Niet kunnen slapen

Tips slapenloosheid te verminderen met leefstijl

Hier zijn enkele tips om slapeloosheid op natuurlijke wijze te verminderen door veranderingen in leefstijl:

  • Creëer een slaapvriendelijke omgeving: Zorg voor een donkere, stille en koele slaapkamer. Investeer in een comfortabel matras en kussen en verwijder alle elektronische apparaten uit de slaapkamer.
  • Stel een regelmatig slaapschema in: Probeer elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en wakker te worden, zelfs in het weekend. Dit helpt om je biologische klok te reguleren.
  • Beperk cafeïne, nicotine en alcohol: Vermijd het consumeren van stimulerende middelen. Gebruik geen cafeïne na 12 uur smiddags en beperk alcoholconsumptie, vooral in de uren voor het slapengaan.
  • Ontwikkel een ontspannende bedtijd routine: Neem de tijd om te ontspannen en tot rust te komen voordat je naar bed gaat. Dit kan onder meer bestaan uit het lezen van een boek, mediteren, naar rustige muziek luisteren of het nemen van een warm bad. 
  • Beweeg regelmatig: Regelmatige lichaamsbeweging, bij voorkeur in de ochtend of vroege namiddag, kan helpen om slapeloosheid te verminderen. Vermijd intensieve lichaamsbeweging vlak voor het slapengaan, omdat dit je waakzaam kan maken.
  • Eet een lichte avondmaaltijd: Probeer een lichte, gezonde avondmaaltijd te eten en in de 3 uur voor het slapengaan niets meer.
  • Beperk dutjes overdag: Lange dutjes overdag kunnen je slaap-waakritme verstoren en slapeloosheid 's nachts verergeren. Als je overdag moet slapen, houd je dutjes dan kort en vroeg in de middag.
  • Leer stress en angst te beheersen: Oefeningen zoals diepe ademhaling, progressieve spierontspanning, mindfulness en meditatie kunnen helpen om stress en angst te verminderen, wat op zijn beurt slapeloosheid kan verminderen.

Behandelingen voor slapeloosheid

Naast leefstijlveranderingen zijn er verschillende behandelingen beschikbaar voor het aanpakken van slapeloosheid: 

  • Cognitieve gedragstherapie voor slapeloosheid (CBT-I): CBT-I is een vorm van psychotherapie die specifiek gericht is op het behandelen van slapeloosheid. Het helpt om negatieve gedachten en gedragspatronen met betrekking tot slaap te identificeren en te veranderen.
  • Supplementen: Dit is nooit een oplossing voor slapeloosheid, maar kunnen wel helpen de natuurlijke nachtrust te ondersteunen. Ook kan een natuurlijk slaapmiddel helpen bij de lichaamseigen aanmaak van slaapverwekkende stoffen.  
  • Ontspanningstechnieken: Technieken zoals meditatie, diepe ademhaling, progressieve spierontspanning en yoga kunnen helpen om de geest en het lichaam te kalmeren, wat het gemakkelijker kan maken om in slaap te vallen en in slaap te blijven. 
  • Acupunctuur: Acupunctuur, een traditionele Chinese geneeswijze waarbij dunne naalden in specifieke punten op het lichaam worden ingebracht, kan helpen om slapeloosheid te verlichten bij sommige mensen. 
  • Aromatherapie: Het gebruik van essentiële oliën, zoals lavendel, kamille en bergamot, kan helpen bij het creëren van een ontspannende omgeving en het bevorderen van een betere nachtrust.
  • Lichttherapie: Blootstelling aan fel licht gedurende de dag, vooral in de ochtend, kan helpen om je biologische klok te reguleren en slapeloosheid te verminderen, vooral als het wordt veroorzaakt door jetlag of ploegendiensten.
  • Slaaprestrictie en stimulus controle: Deze gedragsinterventies, die vaak worden gebruikt in combinatie met CBT-I, helpen bij het verbeteren van slaapgewoonten door de tijd in bed te beperken en de slaapkamer alleen te gebruiken voor slaap en intimiteit.

mediteren slapen

Conclusie

Slapeloosheid is een veelvoorkomend probleem dat invloed kan hebben op je dagelijks leven en algehele gezondheid. Gelukkig zijn er tal van natuurlijke en medische behandelingen die je kunnen helpen om weer een goede nachtrust te krijgen.

Door de oorzaken van slapeloosheid aan te pakken, leefstijl-veranderingen te implementeren en indien nodig professionele hulp te zoeken, kun je weer genieten van een rustgevende slaap en een betere kwaliteit van leven.

Vragen omtrent slapeloosheid

Wat is slapeloosheid?

Slapeloosheid is een slaapstoornis waarbij iemand moeite heeft om in slaap te vallen, langere tijd wakker blijft of te vroeg wakker wordt en niet meer kan inslapen.

Wat veroorzaakt slapeloosheid?

Slapeloosheid kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals stress, angst, depressie, onregelmatige slaapgewoonten, medicatiegebruik, te veel cafeïne of alcohol, een slechte slaapomgeving of een onderliggende medische aandoening.

Hoeveel slaap heb ik nodig?

Volwassenen hebben gemiddeld 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Maar het verschilt per persoon, sommige mensen hebben minder of meer slaap nodig om zich uitgerust te voelen.

Wat zijn de symptomen van slapeloosheid?

Symptomen van slapeloosheid zijn moeite hebben om in slaap te vallen, langere tijd wakker blijven, te vroeg wakker worden, niet uitgerust voelen na het slapen, slaperigheid overdag, prikkelbaarheid, vermoeidheid en concentratieproblemen.

Hoe kan ik slapeloosheid behandelen?

Slapeloosheid kan worden behandeld met veranderingen in levensstijl, zoals het aanpassen van slaapgewoonten, ontspanningstechnieken of cognitieve gedragstherapie. In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven.

Welke medicijnen kunnen helpen bij slapeloosheid?

Er zijn verschillende medicijnen die kunnen helpen bij slapeloosheid, zoals benzodiazepines, Z-drugs, melatonine of antihistaminica. Raadpleeg altijd een arts voordat u medicatie gebruikt.

Wat is de beste manier om mijn slaapomgeving te verbeteren

Zorg voor een donkere, koele en rustige slaapomgeving. Vermijd het gebruik van elektronica voor het slapen gaan en gebruik een comfortabel matras en kussen.

Welke voedingsmiddelen kan ik beter vermijden om slapeloosheid te voorkomen?

Vermijd het drinken van cafeïnehoudende dranken zoals koffie, thee of cola en het eten van zware maaltijden voor het slapengaan. Ook alcohol kan leiden tot slechte slaapkwaliteit.

Helpt regelmatige lichaamsbeweging om slapeloosheid te voorkomen?

Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen bij het verbeteren van de slaapkwaliteit. Maar vermijd intensieve trainingen vlak voor het slapen gaan.

Kan slapeloosheid worden veroorzaakt door medicatie?

Ja, sommige medicijnen kunnen slapeloosheid veroorzaken als bijwerking. Bespreek eventuele slaapproblemen altijd met uw arts.

Helpt het nemen van een warm bad of douche voor het slapen gaan?

Een warm bad of douche kan helpen om te ontspannen en de lichaamstemperatuur te verlagen, wat kan bijdragen aan het in slaap vallen. Probeer het ongeveer 1-2 uur voor het slapengaan te doen.

Is het normaal om af en toe slecht te slapen?

Ja, iedereen heeft wel eens een slechte nachtrust. Maar als dit regelmatig voorkomt en je overdag belemmert, dan kan er sprake zijn van slapeloosheid.

Wat zijn enkele ontspanningstechnieken die kunnen helpen bij slapeloosheid?

Enkele ontspanningstechnieken die kunnen helpen bij slapeloosheid zijn diepe ademhaling, progressieve spierontspanning, meditatie of yoga.

Is het waar dat het drinken van warme melk kan helpen bij het in slaap vallen?

Het drinken van warme melk kan helpen om te ontspannen en kan bijdragen aan het in slaap vallen. Dit komt doordat melk het aminozuur tryptofaan bevat, wat kan helpen bij het reguleren van de slaapcyclus.

Kan een slechte slaapomgeving leiden tot slapeloosheid?

Ja, een oncomfortabele of onrustige slaapomgeving kan bijdragen aan slaapproblemen. Zorg voor een donkere, koele en rustige slaapomgeving om de slaapkwaliteit te verbeteren.

Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik overdag niet slaperig ben?

Zorg voor voldoende beweging en daglicht, vermijd cafeïne en alcohol, neem regelmatig pauzes tijdens het werk en zorg voor een goede slaaphygiëne om overdag niet slaperig te zijn.

Hoe lang duurt het voordat slaapmedicatie begint te werken?

De werking van slaapmedicatie hangt af van het type medicatie en de persoonlijke reactie daarop. Sommige medicijnen beginnen binnen 30 minuten te werken, terwijl andere enkele uren nodig hebben.

Is het veilig om slaapmedicatie te gebruiken?

Slaapmedicatie kan bijwerkingen hebben en verslavend zijn. Raadpleeg altijd een arts voordat u slaapmedicatie gebruikt en volg de voorgeschreven dosering nauwkeurig op.

Kan te veel slaap ook leiden tot slaapproblemen?

Ja, te veel slaap kan leiden tot slaapproblemen, zoals moeite hebben om in slaap te vallen of te vroeg wakker worden. Volwassenen hebben gemiddeld 7-9 uur slaap per nacht nodig.

Kan een onregelmatig slaapritme leiden tot slapeloosheid?

Ja, een onregelmatig slaapritme kan leiden tot slaapproblemen, omdat het moeilijker kan zijn voor het lichaam om een consistente slaapcyclus te ontwikkelen. Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan, ook in het weekend. Dit kan helpen om de slaapcyclus te reguleren en de kans op slapeloosheid te verminderen.

Over de schrijver
Jochum Smid is biobased chemicus en heeft zich volledig gespecialiseerd in de orthomoleculaire voedingsleer. Hij ontwikkelt en selecteert de voedingssupplementen bij Natuurlijk Presteren en heeft een passie voor biohacking, wetenschap en gezonde voeding.
Reactie plaatsen